1. Temat: EDUKACYJNA ROLA PODRÓŻY – OD ANTYKU DO POCZĄTKU CZASÓW NOWOŻYTNYCH

2. Zajęcia przeznaczone są dla studentów WSE wszystkich kierunków i specjalności oraz z innych wydziałów

3. Liczba godzin: 30

4. Forma zajęć: wykład lub konwersatorium (w zależności od preferencji słuchaczy)

5. Oczekiwane efekty kształcenia: Zaznajomienie studentów ze stanem wiedzy geograficznej i jej ewolucji od starożytności do XVI w. Student: - pozna motywy i cele podróży – od wypraw wojennych po podróże edukacyjne; - nabędzie wiedzę na temat wpływu podróży na kształtowanie postaw społecznych podróżujących, stratyfikacji podróżujących; mobilność społecznej i jej powiązań z poziomem edukacji oferowanej w miejscu pochodzenia. - nabędzie umiejętność analizowania literatury podróżniczej pod kątem wychwytywania analogii i różnic w podróżach dawnych i obecnych.

6. Treści programowe: Co wiedzieli ludzie o otaczającym ich świecie? Skąd czerpali wiadomości na ten temat? Warunki i technika podróżowania. Podróże lądowe i morskie. Warunki podróżowania, szybkość poruszania się. Motywy podejmowania wędrówki – gospodarcze, militarne, pielgrzymki i wyprawy krzyżowe, podróże naukowe i wyjazdy na studia. Mobilność i horyzonty geograficzne społeczeństw. Podróże z konieczności a początki podróży turystycznych. Renesansowe peregrinatio academica: nawiązanie do antycznych wzorców czy nowy sposób uzupełniania wykształcenia?

7. Warunki zaliczenia: Obecność na zajęciach, aktywność (w przypadku konwersatorium). W przypadku nieobecności, lub chęci podwyższenia oceny – rozmowa na temat przeczytanych lektur

8. Wybrana literatura:
Cassone L., Starożytni żeglarze basenu Morza Śródziemnego, Warszawa 1965
Manikowska H., Jerozolima - Rzym - Compostela : wielkie pielgrzymowanie u schyłku średniowiecza, Warszawa 2008
Mączak A., Życie codzienne w podróżach po Europie w XVI i XVII wieku, Warszawa 1978
Ohler N., Życie pielgrzymów w średniowieczu. Między modlitwą a przygodą, Kraków 2000
Peregrinationes : pielgrzymki w kulturze dawnej Europy, red. H. Manikowska, H. Zaremska, Warszawa 1995.
Strzelczyk J., Średniowieczny obraz świata, Warszawa 2004
Żołądź-Strzelczyk D., Peregrinatio academica : studia młodzieży polskiej z Korony i Litwy na akademiach i uniwersytetach niemieckich w XVI i pierwszej połowie XVII wieku, Poznań 1996

Publikacje własne, związane z tematem fakultetu:
* Teoria normańska w historiografii, „Teka Historyka” 10, Warszawa 1998, s. 13-24.
* Uniwersytet w Oksfordzie w wiekach średnich oraz obraz życia codziennego tamtejszych studentów w „Opowieściach kanterberyjskich” Geoffreya Chaucera, „Biuletyn Historii Wychowania” 11-12 (2000), s. 5-16.
* Między Wschodem a Zachodem – kontakty kulturalne dynastii piastowskiej, w: Tradycja łacińska i bizantyjska wobec idei jedności europejskiej, red. A.W. Mikołajczak, M. Walczak-Mikołajczakowa, Gniezno 2003, s. 62-85.
* Uniwersytety w Anglii średniowiecznej, w: Księga – nauka – wiara w średniowiecznej Europie, red. T. Ratajczak, J. Kowalski, Poznań 2004, s. 118-127.
* Miracula z „Żywota świętej Jadwigi”, księżnej Śląska jako źródło do dziejów wychowania, „Biuletyn Historii Wychowania” 1-2 (2004) [wyd. 2005], s. 14-22.
* Milites dei – o interdyscyplinarności badań nad dziejami zakonów rycerskich na ziemiach polskich i w regionie nadbałtyckim z perspektywy historii wychowania, w: Mundus hominis – cywilizacja, kultura, natura, pod red. S. Rosika i P. Wiszewskiego, „Acta Universitatis Wratislaviensis” No 2966, Historia CLXXV, Wrocław 2006 [wyd. 2007], s. 501-513.
* Jadwiga i Jagiełło a odnowienie Uniwersytetu Krakowskiego 1390-1400, [w:] Powiązania rodzinne wśród twórców polskiej teorii i praktyki edukacyjnej, pod red. W. Jamrożka, K. Kabacińskiej, K. Ratajczaka i W. Szulakiewicz, Poznań 2007, s. 35-44.
* Szkoła pałacowa, [w:] Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. VI, Warszawa 2007, s. 269-270 * Zderzenie kultur? Łacinnicy w Konstantynopolu (1204-1261), [w:] Drogi i bezdroża komunikacji, pod red. P. Beringa i G. Łukomskiego, Gniezno 2008, s. 87-94.
* Dwór Henryków śląskich – o wielokulturowości piastowskiego środowiska dworskiego w pierwszej połowie XIII wieku, [w:] Zderzenie czy dialog państw narodowych w Europie?, pod red. J. Sobczaka i A.W. Mikołajczaka, Poznań 2008, s. 273-280.
* Wychowanie rycerskie, [w:] Encyklopedia Pedagogiki XXI wieku, t. VII, Warszawa 2008, s. 461-464.