dr Konrad Nowak-Kluczyński

Historia wychowania

1. Starożytność (XXVII w. p. Chr. – V w.) – wychowanie wojskowe, obywatelskie i rodzinne
2. Poglądy na wychowanie:
- Platon (427 – 347) – najwybitniejszy i najwierniejszy uczeń Sokratesa
„Państwo”
„Prawo”
„Poglądy pedagogiczne Platona”
- Arystoteles (384 – 322) – starożytny realista
„Polityka”
„Etyka nikomachejska”
- Marek Fabiusz Kwintylian (35 – 95) – pedagogika w służbie Cesarstwa
„Kształcenie mówcy”
- Pseudo – Plutarch (45 – 125)
„O wychowaniu dzieci”

Platon
Arystoteles
Plutarch
3. Średniowiecze (V – XV w.) jako epoka wybitnie religijna
4. Myśli Ojców Kościoła:
- Św. Hieronim - o wychowaniu dziewcząt
„List do Lety”
- Św. Augustyn
„O latach szkolnych oraz o nawróceniu się wyznania”
5. Rozwój szkolnictwa w Polsce:
- szkoły parafialne;
- szkoły katedralne;
- szkoły kolegiackie;
- szkoły zakonne;
„Urządzenie szkół w wiekach średnich”
6. Powstanie nowego typu szkoły - uniwersytetu
„Założenia Uniwersytetu Krakowskiego”
7. Odrodzenie (XV – XVII w.) – idea humanizmu
8. Poglądy na wychowanie:
- Erazm z Rotterdamu (1466 – 1536) – „człowiek środka”
„Pochwała głupoty”
- Tomasz Morus (1478 – 1535) – ojciec socjalizmu utopijnego
„Utopia”
- Jan Ludwik Vives (1492 - 1540) – twórca pedagogiki nowożytnej
„O podawaniu umiejętności”

Erazm z Rotterdamu
Tomasz Morus
Jan Ludwik Vives
9. Wychowanie jednostki według polskich humanistów:
- Szymon Marycjusz z Pilzna (1516 – 1574) – zwolennik oświaty dla ludu
„O szkołach czyli akademiach”
 - Andrzej Frycz Modrzewski (1503 - 1572) – obywatel użyteczny dla państwa i Kościoła
„O poprawie Rzeczypospolitej”
 - Erazm Gliczner Skrzetuski (1535 - 1603) – autor pierwszego dzieła o wychowaniu w języku polskim
„Książki o wychowaniu dzieci”
 - Sebastian Petrycy z Pilzna (1554 - 1626) – polski John Locke
„Przydatki”
10. Oświecenie (XVIII w.) – „wiek filozoficzny”; „wiek pedagogiczny”
11. Poglądy na wychowanie:
- Jan Amos Komeński (1592 - 1670) – największy pedagog czasów nowożytnych
“Drzwi języków otworzone”
 “Świat w obrazach”
 „Pampaedia”
 „Mowa o umiejętnych posługiwaniu się książkami, najcelniejszym narzędziem kształcenia umysłu”
 „Wielka dydaktyka”
 - John Locke (1632 - 1704) – twórca zasady “w zdrowym ciele zdrowy duch”
“Myśli o wychowaniu”
 - Jan Jakub Rousseau (1712 - 1778) – prekursor „wychowania naturalnego”
“Emil, czyli o wychowaniu”

Jan Amos Komeński
John Locke
Jan Rousseau


12. Komisja Edukacji Narodowej – trzy okresy jej działalności
13. Reforma szkół pijarskich Stanisława Konarskiego (1770 - 1773) w Rzeczypospolitej
14. Wiek XIX – rozwój nauk pedagogicznych
15. Idea wychowania według:
- Jan Henryk Pestalozzi (1746 - 1827) – twórca szkoły ludowej
„Jak Gertruda uczy swoje dzieci”
 „Matka i dziecko”
 - Jan Fryderyk Herbart (1776 - 1841) – pedagogika filozoficzna
„Zarys wykładów pedagogicznych”
 - Herbert Spencer (1820 - 1903) – pedagogika pozytywistyczna
„O wychowaniu umysłowym, moralnym i fizycznym”


LITERATURA

Literatura obowiązkowa:
1.S. Wołoszyn, Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej TOM I. Od Wychowania pierwotnego do końca XVIII stulecia, Kielce 1995.
2.S. Wołoszyn, Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej TOM II. Pedagogika i szkolnictwo w XIX stuleciu, Kielce 1997.


Literatura zalecana:
1.K. Bartnicka, I. Szybiak, Zarys historii wychowania, Warszawa 2001.
2.J. Hellwig, Dzieje historii wychowania w Polsce i jej twórcy, Poznań 2001.
3.J. Hellwig, Historia wychowania. Skrypt dla studentów studiów dziennych i zaocznych, Poznań 1994.
4.S. Kot, Historia wychowania TOM I. Od starożytnej Grecji do połowy wieku XVIII, Warszawa 1996.
5.S. Kot, Historia wychowania TOM II. Wychowanie nowoczesne. Od połowy wieku XVIII do współczesnej doby, Warszawa 1996.
6.Ł. Kurdybacha (red.), Historia wychowania, Warszawa 1967.
7.Ł. Kurdybacha, M. Mitera Dobrowolska, Komisja Edukacji Narodowej, Warszawa 1973.
8.Ł. Kurdybacha, Działalność Jana Amosa Komeńskiego w Polsce, Warszawa 1957.
9.J.M. Śnieciński, Materiały do ćwiczeń z historii wychowania. Cześć I, Warszawa 1994.
10.J.M. Śnieciński, Materiały do ćwiczeń z historii wychowania. Cześć II, Warszawa 1995.
11.J.M. Śnieciński, Materiały do ćwiczeń z historii wychowania. Cześć III, Warszawa 1995.